درباره «مقصد سفر» تعبیرات مختلفی است که به برخی از آنها اشاره کرده و سپس به تحلیل و جمع‌بندی می‌پردازیم.
۱. مقصد سفر: تکمیل اسفار اربعه است(اسفار، ج۱، صص۱۳ـ۱۵).
۲. مقصد سفر: رسیدن به مقام خلیفه اللهی است.
۳. مقصد سفر: انسان کامل شدن است(مصباح الانس، بحث انسان کامل در پایان کتاب).
۴. مقصد سفر: رسیدن به مقام توحید و موحّد واقعی شدن است(منازل السائرین خواجه عبدالله، منزل صدم).
۵. مقصد سفر: رسیدن به مقام «ولایت» و «ولی الله» شدن است (رسالى الولایة از علامه طباطبایی).
۶. مقصد سفر: رسیدن به مقام فعلیت تامّه است.
۷. مقصد سفر: کون جامع شدن است.
۸. مقصد سفر: «انسان» شدن و رسیدن به مقام «انسانیّت» است(جامع الاسرار، ص۳۸۳؛ تفسیر صافی، ج۱، ص۵۵).
۹. مقصد سفر: معرفة الله و رسیدن به مقام خداشناسی است.
۱۰. مقصد سفر: معرفة النفس و رسیدن به مقام خودشناسی است.
۱۱. مقصد سفر: «جنة الذات» است.
۱۲. مقصد سفر: رسیدن به مقام فنای تامّ در ذات الله است.
۱۳. مقصد سفر: لقاء الله است.
۱۴. مقصد سفر: «تصحیح خیال» است(این جمله از خواجه حوراء معروف به مغربی است که قبلاً گذشت).
۱۵.مقصد سفر: عجز از معرفت الله است(در مناجات العارفین امام سجاد علیه السلام آمده: «وَ لَمْ تَجْعَلْ لِلْخَلْقِ طَرِیقاً إِلَی مَعْرِفَتِکَ إِلَّا بِالْعَجْزِ عَنْ مَعْرِفَتِک»؛ «بارالها، جز با اعتراف به ناتوانی، راهی برای شناختت قرار نداده‌ای»).
۱۶. مقصد سفر: رسیدن به مقام «جواز وصف کردن الله» است(رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، ص۴۶).
۱۷. مقصد سفر: رسیدن به تجلّیات ذاتیة ربانیّه ـ و نه روحانیّه ـ است(رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، ص160).
۱۸.مقصد سفر: رسیدن به مقام «حق الیقین» است.
۱۹. مقصد سفر: رسیدن به «وطن اصلی» است.
۲۰. مقصد سفر: رسیدن به مقام «مخلَصین» است(لب اللباب، ص۴۷).
۲۱. مقصد سفر: رسیدن به مقام «صُلوح» است(لب اللباب، صص 78 تا 82).
۲۲. مقصد سفر: رسیدن به مقام «احدیت ذاتیه» است.
۲۳. مقصد سفر: رسیدن به حرم امن الهی است.
۲۴. مقصد سفر: رسیدن به مقام عبودیت محضة الهیه است.
۲۵. مقصد سفر: رسیدن به مقام بقاء بالله است.
۲۶. مقصد سفر: رسیدن به مقام أخفی است.
۲۷. مقصد سفر: رسیدن به مقام ترک اراده است.
۲۸. مقصد سفر: رسیدن به مقام قرب فرائض است.
۲۹. مقصد سفر: رسیدن به مقام فاعل کلّ است(بدایع الحکم، آقاعلی حکیم، ص۱۰۶).
۳۰. مقصد سفر: رسیدن به عالم ظهور ینابیع الحکمه (چشمه‌های حکمت) است (رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، ص۴۶، پاورقی۲۳) و (برای همه تعبیرها منبع ذکر نکردیم؛ زیرا پاره‌ای از این تعبیرات در بحث منازل سفر گذشت و برخی به جهت اشتهار نیاز به ذکر منبع نداشت و بعضی برداشت از عبارات عرفاست).
منابع :
- سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، آیت‌الله علی رضائی تهرانی، صص 296 تا 298