شاید بتوان عبارات زیر را بر وجود راه میان‌بُر در سفر سلوکی شاهد گرفت.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم خطاب به علی علیه السلام فرمود:
«یا علی اذا تقرَّب الناسُ الی خالقِهم بانْواعِ البرّ فتقرَّبْ انت الیه بالعقل حتی تسبقَهم» (علامه فیض کاشانی، محسن، الوافی ج۱ص۱۰۲؛ رساله معراجیۀ ابن سینا)؛
«ای علی! آن‌گاه که مردم به سوی آفریدگارشان با گونه‌هایی از نیکوکاری تقرب جستند تو با عقل به سویش تقرب جو که از همه پیشی می‌گیری».
در روایت امام جواد علیه السلام است:
«القَصْد الی الله بالقُلوب ابْلغُ من اتْعاب الجَوارحِ بالاعمال» (منتهی الامال، پایان بخش زندگی امام جواد علیه السلام)؛
«ره سپردن به سوی خداوند با دل‌ها از به زحمت انداختن اعضا و جوارح به اعمال رساننده‌تر است».
امام سجاد علیه السلام می‌فرماید:
«وَ أَنَّ الرَّاحِلَ إِلَیکَ قَرِیبُ الْمَسَافَۀ» (مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزة ثمالی)؛
«به یقین کوچ‌کنندۀ به سوی تو را، مسافت نزدیک است».
تعدد مناجات خمسۀ عشر که دارای عناوین مختلف است، همانند مناجات توبه‌کنندگان، اهل خوف، عارفان، اهل ارادت، اهل شکایت و ... شاید اشارتی به بحث ما داشته باشد.
روایاتی که عبادت‌کنندگان را به سه دستۀ آزادگان، بردگان و سوداگران و یا عبادت را به سه دستۀ شاکرانه، تاجرانه و برده‌وار تقسیم می‌کند، گواه بر این مطلب است، زیرا به یقین عبادت شاکرانه سریع‌تر به حق می‌رسد و می‌رساند.
مرحوم سید هاشم حدّاد خطاب به مرحوم حاج محمدحسن بیات فرموده بود:
«مرحوم آیت‌الله انصاری سالکان راه خدا را از یک طریق می‌برد، اما من از سه طریق می‌برم» (روح مجرد، ص۳۰۵).
منابع :
- سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، آیت‌الله علی رضائی تهرانی، صص 548 تا 549