ابن سینا در تفاوت زهد زاهد و زهد عارف میگوید:
«الزهد عند غیر العارف معاملةمّا کانّه یشتری بمتاع الدنیا متاع الآخرة و عند العارف تنزّهٌما عمّا یشغل سرّه عن الحقّ و تکبّر علی کل شیئ غیر الحقّ»(مقالات فلسفی، ج۲، ص 37)؛
«زهد در نزد غیر عارف نوعی معامله است. گویا زاهد لذّات دنیا را میفروشد و لذّات آخرت را میخرد، ولی زهد در نزد عارف نوعی پاکیزه نگه داشتن دل است از هرچه آن را از خدا باز دارد و نوعی تکبّر است بر هر چیزی غیر حقّ متعال».
خواجه نصیرالدین طوسی; در شرح این بخش از کلام ابن سینا میگوید:
«و امّا العارف فزهده فی الحالة التی یکون فیها متوجّها الی الحقّ معرضاً عما سواه تنزّه عما یشغله عن الحق ایثاراً لما قصده و فی الحالة التی یکون فیها ملتفتاً من الحق الی سواه تکبّر علی کل شیء غیر الحق استحقاراً لما دونه»(مقالات فلسفی، ج۲، ص 37)؛
«اما عارف، در آن حال که روی به سوی حق دارد و از غیر او رویگردان است، زهدش عبارت است از دامن برچیدن از هر آنچه او را از حق باز میدارد به جهت انتخاب مقصودش و در آن حال که روی به سوی خلق دارد عبارت است از تکبّر بر غیر حق به خاطر پست و ناچیز شمردن غیر حق».
منابع :
- سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، آیتالله علی رضائی تهرانی، صص 570 تا 571