از آنجا که عارفان مقام تعین اول را مقام اختصاصی حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) و نقطه نهایی سلوک آن حضرت می دانند، آن را حقیقت محمدی خوانده اند:
وکنی عنه بعضهم بالحقیقه المحمدیه الثابته فی حاق الوسطیه و البرزخیه و العداله بحیث لم یغلب علیه حکم إسم أو صفه أصلا؛
(جامی ، نقد النصوص، ص 37)
برخی از اهم معرفت از آن مقام با تعبیر حقیقت محمدی یاد کرده اند؛ حقیقتی که در حاق وسط بودن و برزخ بودن (برزخ البرازخ) و عدالت قرار دارد؛ زیرا حکم هیچ اسم یا صفتی جز أحدیت در آن، بر دیگری غلبه نمی یابد.
فناری به دلیل این نام گذاری نیز اشاره دارد:
وکنی عنه بعضهم بالحقیقه المحمدیه لأنه نوره المظهر لرتبه .... و إلیه أشار بقوله علیه و آله السلام أول ماخلق الله نوری
(فناری، مصباح الانس ، انتشارات مولی ص 320-321)
برخی از بزرگان از آن مقام با تعبیر حقیقت محمدی یاد کرده اند؛ زیرا آن مقام نور رسول اکرم (ص) و ظاهر کننده رتبه اوست ... و حضرت (ص) در حدیث نخستین چیزی که خداوند آفرید، نور من بود به این حقیقت اشاره داشت.
تعبیر دیگری که در همین زمینه برای تعین اول به کار می رود، حقیقت ختمی است که بیانگر این واقعیت است که این مقام، نهایت اوج گیری انسان در مقام سلوک الی الله است. گاه تعبیر حقیقت انسانی نیز به کار برده می شود؛ زیرا از نظر عرفا مقام انسان کامل و ملکه حقیقت انسانی هر چند از مقام ذات فروتر است، فراتر از تعین ثانی است و در واقع، مقام انسانیت ، تعین اول است.
منابع :
- یزدان پناه – سید یدالله، مبانی و اصول عرفان نظری، ص 405