فلاح السائل و نجاح المسائل، به زبان عربى، نوشته سید رضى‌الدین، على بن موسى بن طاووس حلى، متوفاى 664ق، در موضوع ادعیه و اعمال شبانه‌روزى است.
مؤلف محترم، پیرامون علت تألیف این کتاب، جملاتى با این مضمون نوشته است: «من در کتاب «المصباح الکبیر» شیخ طوسى خیر فراوانى دیدم و پس از آن به مطالب مهمى دست یافتم که تتمه‌اى بر کتاب مذکور قلمداد مى‌شد... لذا تصمیم گرفتم گزیده‌اى از آنچه را که برایم روایت شده یا بر آن واقف گردیده‌ام... در کتابى گرد آورم...»
ساختار
کتاب، مشتمل بر یک مقدمه و 30 فصل است.
سید بن طاوس، در هر فصل، متن روایات را ذکر
کرده و در مواردى که نیاز به توضیح بوده، توضیحى مفصل یا خلاصه ذکر کرده و اعمال و
اوراد را خیلى واضح بیان کرده است.
وى، در پاره‌اى موارد، سلسله اسناد روایات و مأخذ نقل آنها را دقیقا ذکر کرده و در جایى که سند نیاورده، ولى روایت، سند داشته، گفته است: «بحذف الأسناد» تا معلوم شود روایت، مرسله و مقطوعه نیست و در بسیارى از موارد هم آغاز سند و طریق خود را براى پرهیز از اطاله کلام، ذکر نمى‌کند و به ذکر طریق خود به آنچه جدش، شیخ طوسى روایت کرده، اکتفا مى‌نماید.
گزارش محتوا
مؤلف، در فصل اول، روایتى را در عظمت نماز و
وخامت حال کسى که آن را سبک بشمارد، ذکر نموده است.
در فصل دوم، روایتى را در ذکر ویژگى‌هاى
نمازى که انسان را از خطا و زشتى بازمى‌دارد، نقل کرده است.
در فصل سوم، آیاتى از قرآن کریم را که با
صراحت، از فضیلت دعا سخن مى‌گویند، ذکر کرده و به توضیح و تفسیر آنها پرداخته است.
در فصل چهارم، اخبارى را در فضیلت دعا نقل
کرده است؛ روایاتى همچون: عن على(ع) قال: «احب الاعمال الى الله سبحانه فى الارض
الدعاء»...
در فصل پنجم، به نقل روایاتى که بر افضلیت
دعا و مناجات نسبت به تلاوت قرآن دلالت دارد، پرداخته است.
در فصل ششم، از راه عقل، به بحث در مورد
صفاتى که شایسته است دعا کننده واجد آنها باشد، همت گمارده است.
در فصل هفتم، صفات و ویژگى‌هاى دعا کننده را
از راه نقل پى‌گیرى کرده است.
در فصل هشتم، با نقل چند روایت و توضیحاتى
در ذیل آنها از فواید تداوم در مناجات و بسیار راز و نیاز کردن و فضیلت دعا براى
برادران دینى خویش و پیشوایان رستگارى و نجات، سخن به میان آورده است.
فصل 9 تا 14 را به بحث از مقدمات و اقسام و
ویژگى‌ها و صفات طهارت اختصاص داده است.
در فصل 15 تا 29، پیرامون نمازهاى واجب و
مستحب و نوافل یومیه و ادعیه و تعقیبات و أذکار مختلف بحث کرده است.
در فصل 30، مباحث و روایاتى را درباره آنچه شایسته است آدمى قبل از خواب و در هنگام بیدار شدن در خلال خواب، انجام دهد، ذکر کرده است.
وضعیت کتاب
کتاب «فلاح السائل»، در اصل، توسط مصنف آن، در 2 جلد تنظیم شده و در ابتداى کتاب نیز فهرست ابواب هر دو جلد ذکر گردیده، اما در چاپ حاضر(و ظاهرا نسخه‌هاى خطى موجود)، تنها جلد اول کتاب که شامل فصل اول تا سى‌ام است، وجود دارد و متأسفانه هیچ اثرى از جلد دوم کتاب در این چاپ و نسخه‌هاى خطى آن یافت نشده است.
در آخر نسخه موجود در برنامه، سخن ناشر و فهرست فصول ذکر شده است.
منابع :
- ویکی نور