تسنیم المقربین، شرح فارسی «منازل السائرین» خواجه عبدالله انصارى است که توسط شمس‌الدین محمد تبادکانى طوسى به رشته‌ى تحریر درآمده است. شارح، در ذیل هر جمله از کتاب، به ترجمه و شرح آن پرداخته است.
وى، این شرح را با عنایت تام به شرح کاشانى نگاشته است، بدون اینکه هیچ‌گونه اشارتى به آن شرح داشته باشد. وى، به‌جز خاتمه‌اى که در پایان شرح آمده و فصولى که در آخر هر باب از ابواب صدگانه افزوده شده است، غالب مطالب را از شرح کاشى اخذ کرده است تا آنجا که «تسنیم المقربین» را باید تحریر فارسى شرح کاشى دانست.
این شرح، به تبع «منازل السائرین»، داراى ده قسم از بدایات تا نهایات است که هر قسم، خود، مشتمل بر ده باب است. تبادکانى، در پایان هر باب، فصلى را افزوده است و طى آن، صورت عنوان آن باب را در ده قسم «بدایات» تا «نهایات» بیان مى‌کند.
وى، پس از اتمام شرح منازل، خاتمه‌اى مشتمل بر 16 فصل در فواید عرفانى به کتاب افزوده است که البته هیچ نامى بر این بخش نگذاشته است. پاره‌اى از آن فواید چنین است:
وجود مطلق که بعضى مشایخ بر حق اطلاق کرده‌اند، مراد وجود بحت خالص است که در وى ترکیب و امتزاج نباشد؛
حضرت هویت، عبارت از ذات ازلى است که در وى نه ملاحظه ماسوا بود و نه ملاحظه عدم ماسوا و این حضرت را «غیب الغیب» و «ابطن کل باطن» و «هویت مطلقه» گویند؛
حق تعالى، در غیب هر چیز را چنانچه موجود خواست بود، دانست و آن صور، عین علم الهى‌اند که اعیان ثابته عبارت از آن بود.
شرح حاضر، در نیمه دوم قرن نهم هجرى تألیف شده و اصولاً قرن نهم، قرن رویکرد به ساده‌نویسى است. در مواردى که تبادکانى سخن مى‌گوید، سادگى یاد شده را داراست، اما آن قسمت که ترجمه عبارات کتاب «منازل السائرین» است هم به لحاظ تحت اللفظى بودن و هم به علت تخصصى بودن ملال‌آور است.
منابع :
- ویکی نور