عرفان شیعی

سر الصلاة(معراج السالکین و صلاة العارفین)، تألیف امام خمینى است و در آن، برخى از اسرار معنوى نماز، به زبان فارسى، بیان شده است.

 

ساختار

کتاب، از یک مقدمه و دو مقاله و یک خاتمه تشکیل شده است. در مقدمه، از دیدگاهى اخلاقى و عرفانى به ابعاد نماز اشاره شده و در مقاله اول، مقدمات نماز بیان شده و در مقاله دوم، مقارنات نماز و اسرار برخى از ارکان و واجبات آن مطرح شده و در خاتمه، اسرار تکبیرات پایان نماز بررسى گردیده است.

 

گزارش محتوا

در ابتدا، به مقام انسان و مدارج او و جایگاه نماز و مراتب آن پرداخته شده و ویژگى نماز یک فرد سالک و اولیاى الهى بیان شده و به‌صورتى اجمالى اسرارى از نماز و اهمیت حضور قلب در نماز و کیفیت حصول آن بررسى گردیده است، سپس برخى از مقدمات نماز، مانند حصول طهارت قلبى و جسمى قبل از شروع نماز، پوشاندن عورت در نماز، ازاله نجاست، مکان نمازگزار و شرایط آن، وقت نماز و استقبال قبله بیان شده و احکام فقهى آنها به همراه اسرار معنوى نهفته در آنها بیان گردیده است. از دیدگاه نگارنده، هر یک از ارکان و فروع نماز، اعم از مقدمات نماز یا اجزاى آن، علاوه بر جنبه‌هاى فقهى و ظاهرى از جنبه‌هاى باطنى و قلبى نیز برخوردار است که حکایت از روح و عظمت نماز دارد و یک نمازگزار نباید از ابعاد معنوى نماز غفلت داشته باشد. نگارنده، به اسرار معنوى اذان و اقامه، اسرار قیام در نماز، اسرار نیت، سه تکبیر ابتدایى نماز و بالا بردن دست‌ها هنگام تکبیر، برخى از اسرار قرائت در نماز، علت استعاذه (گفتن اعوذ بالله من الشیطان الرجیم) در ابتداى نماز، برخى از اسرار معنوى نهفته در سوره‌هاى حمد و توحید، اسرار رکوع و سجود و تشهد و سلام در نماز اشاره نموده و در خاتمه، اسرار تکبیرات سه‌گانه در پایان نماز را بیان مى‌کند.

 

در بیان اسرار ارکان و الفاظ نماز، نویسنده، از دیدگاهى لغوى، روایى و قرآنى به تفسیر معنوى اجزاء و الفاظ موجود در نماز مى‌پردازد.

 

وضعیت کتاب

در پاورقى کتاب، منابع مورد استفاده معرفى شده و در پایان کتاب نیز فهرستى از عناوین کتاب آمده است.

منابع :

• ویکی نور