راسل ایکاف (Russell L. Ackoff) را از بزرگان علم مدیریت در قرن اخیر می‌دانند. او در حوزه معماری و فلسفه تحصیل کرده بود و در نهایت هم دکترای خود را در حوزه فلسفه علم گرفت. اما در حوزه‌های تئوری مدیریت، سازماندهی و همینطورتفکر سیستمی، آثار ارزشمندی را از خود به جا گذاشته است.
او برای نخستین بار، به تفاوت بین داده، اطلاعات و دانش و حکمت اشاره کرد. چیزی که امروز، از مبانی اولیه آموزشی در مدیریت محسوب می‌شود.
این مدل با توجه به چهار حرف اول کلمات آن به زبان انگلیسی، معمولاً به نام هرم DIKW شناخته می‌شود. ایَکاف در توضیح این تقسیم بندی چنین می‌نویسد:
داده‌ها )Data( خام هستند. آنها فقط وجود دارند و یک گزارش هستند. آنها ممکن است مفید یا غیرمفید باشند. ممکن است معنادار یا بی‌معنی باشند. در ادبیات کامپیوتر و برنامه‌نویسی، پر شدن یک جدول با «داده‌ها» آغاز می‌شود (به عنوان مثال، فهرست قد تمام دانشجویان یک کلاس. یا جدولی از درآمد هر یک از مردم ایران. یا تاریخ تولد هر یک از مشتریان یک بانک(
اطلاعات )Information(، همان داده‌ها هستند که بین آنها رابطه منطقی برقرار شده. ممکن است این رابطه به آنها معنایی بدهد و ممکن هم هست معنایی ندهد. خروجی پایگاه داده (Database (معمولاً چیزی از جنس اطلاعات است (به عنوان مثال، متوسط قد دانشجویان یک کلاس، اینکه ده درصد ثروتمند جمعیت ایران، چند درصد ثروت ایران را در اختیار دارند. اینکه بیشترین حجم پس‌انداز در یک بانک، توسط چه گروه سنی از مشتریان انجام می‌شود؟(
دانش )Knowledge( یکپارچه کردن و انتخاب کردن و دسته‌بندی اطلاعات است که با هدف خاصی صورت می‌گیرد. )بررسی توزیع قد دانشجویان یک کلاس یا تهیه گزارشی از فاصله طبقاتی در کشور یا تهیه اطلاعات اولیه برای بازاریابی خدمات بانک(
او حکمت و پختگی )Wisdom( را آخرین لایه این هرم می‌داند. لایه‌ای که انسان در آن به «چرا»ها فکر می‌کند. زیبایی‌ها را در دنیای اطراف تشخیص می‌دهد. می‌کوشد تا برای دنیا «ارزش» ایجاد کند. او حکمت را بسیار شخصی می‌داند و لباسی که بر اساس تلاش و تجربه و تفکر، بر تن هر انسانی دوخته می‌شود.
این هرم که هرم دانش نیز نامیده شده است، در مباحث فن آوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) نیز بسیار بکار برده می شود.
در مورد این هرم بحث های متعدد و متنوعی صورت گرفته و نسخه های مختلفی از طبقات آن ارائه شده است. در نسخه های قدیمی تر سطح "داده" و در نسخه های جدیدتر سطح "حکمت" حذف شده اند.
در فضای فعلی علوم انسانی اکثریت قریب به اتفاق بحث های مربوط به شکل های مختلف اطلاعات و تفکر سیستمی در حوزه مدیریت و بیشتر به دنبال نتایج کاربردی مطرح می شوند.
در اینجا می خواهیم با مرور مختصری بر بر این دو بحث که در واقع اولی را می توان مقدمه دومی دانست، یک تصویر کلی از آنها بدون گرایش به بحث های مدیریتی و کاربردی داشته باشیم و سپس به بررسی آن در حوزه دین بپردازیم.
منابع :
- وردی نژاد – فریدون، تفکر سیستمی و نگرش سیستمی در اسلام اینجا
- وردی نژاد – فریدون، سیستم،اینجا
- نعمتی - حسن، تفکر سیستمی، دانشگاه گلستان، اینجا
- موسسه متمم، تفکر سیستمی-درس ۷ : راسل ایکاف و تدوین مدرن تفکر سیستمی، اینجا
- بینش - مسعود ، موانع تفکر سیستمی، اینجا
- زارع شحنه، مجید - قریب، غلامرضا ، نظریه سیستمی، اینجا
- ابوالحسنی - علی محمد، نظریه ی سیستم ها، اینجا