دین مجموعه ای عظیم از مفاهیم و گزاره ها را در خود دارد، اگر بخواهیم نسخه ای از هرم ایکاف را ارائه کنیم که ناظر به سطوح مختلف فهم دینی باشد، می توانیم آن را به شکل زیر در نظر بگیریم :
در این هرم داده عبارت است از مفاهیم و گزاره های خام و مفرد دینی مانند نماز یا شب قدر، اطلاعات داده هایی هستند که رابطه ای منطقی آنها را بهم پیوسته است مانند حُسن حضور قلب در نماز و یا نزول قرآن کریم در شب قدر، اما آنچه مورد بحث ما در این مقال است سطح فوقانی هرم یعنی مدل است، این سطح که از آن می توان به نگاه مدل گرا و یا نگرش سیستمی به دین تعبیر نمود، از به هم پیوستن همه عناصر اصلی دین در همه لایه ها با حفظ روابط ارگانیک آنها و بوجود آمدن یک واحد یکپارچه حاصل می شود.
منابع :
- وردی نژاد – فریدون، تفکر سیستمی و نگرش سیستمی در اسلام، اینجا
- وردی نژاد – فریدون، سیستم، اینجا
- نعمتی - حسن، تفکر سیستمی، دانشگاه گلستان، اینجا
- موسسه متمم، تفکر سیستمی-درس ۷ : راسل اکاف و تدوین مدرن تفکر سیستمی، اینجا
- بینش - مسعود ، موانع تفکر سیستمی، اینجا
- زارع شحنه، مجید - قریب، غلامرضا ، نظریه سیستمی، اینجا
- ابوالحسنی - علی محمد، نظریه ی سیستم ها، اینجا