هنگامی که انسان به مرگ طبیعی (مرگ طبیعی مشترک لفظی بین دو معناست. یکی مرگ طبیعی در مقابل مرگ ارادی و دیگری مرگ طبیعی در مقابل مرگ اخترامی) ـ اعم از اخترامی و طبیعی ـ از دنیا رحلت کرده و می‌میرد به نظر اهل معرفت، قیامت شخصی او بپا می‌شود. از همین روی این قیامت در مقایسه با برخی از قیامت‌ها که در پی خواهد آمد کوچک‌تر است و چون در عالم خارج از نفس اتفاق می‌افتد، آن را قیامت صغرای آفاقی نام کرده‌اند.
رسول‌الله صلی الله علیه و آله در روایتی که از ایشان نقل می‌شود، اشاره به همین نوع از قیامت فرموده و می‌گوید: من مات فقد قامت قیامته.( بحار الانوار، ج ۵۸، ص ۷) هر کسی بمیرد قیامت او برپا می‌شود. (ر.ک: شرح فصوص الحکم قیصری، ص ۴۱) البته قیامت به معنای رستاخیز است و خیزش و قیامی روی می‌دهد، و در هنگام مرگ، تمام خلقیات و ملکات و افعال او قیام می‌کنند و به صورت‌های مختلف بهشتی یا دوزخی، زشت یا نیکو جلوه‌گر می‌شوند.
منابع :
- امینی نژاد – علی، حکمت عرفانی، صص 571 تا 574