شروع دوره سوم با آمدن عرفان نظری دوره دوم
از سال 350 تا ابن عربی را به عنوان دوره دوم عرفان عملی و دوره کمال آن نامیدیم. و دوره سوم آن را بعد از ابن عربی قرار می‌دهیم، زیرا با سازماندهی عالی عرفان نظری، قدرت تحلیل و تبیین در عرفان عملی بالا رفت. شرحی که ملا عبدالرزاق کاشانی بر منازل السائرین نوشته و تحلیلی که فرغانی در منتهی الدارک و فناری در مصباح الانس بر صد منزل کرده‌اند از آموزه‌های عرفان نظری اشباع شده است. در واقع دوره سوم عرفان عملی دوره تحلیل و تحقیق منازل و مقامات است.
عرفان نظری دوره دوم مددکار عرفان نظری دوره نخستین شد
یک سری از آموزه‌های عرفان نظری به صورت پراکنده در دوره اول گفته شده بود که با آمدن ابن عربی و پیروانش تحلیل غنی‌ای از آنها ارائه شد. مثلا کتاب مواقف نفری که با انگیزه عرفان نظری آمیخته است با شرحی که تلمسانی، شاگرد قونوی، بر آن نوشت غنی‌تر شد.
حلاجی و هضم اندیشه های پراکنده عارفان پیشین در باب معارف
مکتب ابن عربی، توان حلاجی اندیشه های پراکنده عارفان پیشین در باب معارف، هضم آنها در خود، حلّ مشکلات و تعارض های ظاهری، و قرار دادن هر یک در جایگاه مناسب خود را داشت. این مسأله، به شهودات قوی ابن عربی و نیز سازواری و انسجام دستگاه معرفتی ارائه شده توسط او شاگردانش باز می گردد.
منابع :
- یزدان پناه-سید یدالله، سیری در تاریخ عرفان اسلامی، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)
- یزدان پناه - سید یدالله، فروغ معرفت، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، صص 96 تا 105