یکی دیگر از کمک های شهود به عقل و فلسفه، کمک در رسیدن به "حدّ وسط" برای استفاده در براهین فلسفی در فرایندی مشابه حدس است در چنین مواردی، حدّ وسط استدلال، در دل کشف نهفته است و با توجه به کشف و تحلیل آن می توان به حد وسط منتقل شد و نمونه چنین موردی ، "اثبات وحدت شخصیه" توسط ملاصدرا است که با شهود هویت فقری موجودات و نحوه وجود فقری آن ها، به حدّ وسط استدلال خود رسید و از علّیت به تشأن و تطوّر راه یافت، و به بیان خود صدرا، وی با کشف همراه اقامه حدّ و برهان" بدان رسیده است. (الحکمه المتعالیه، ج1، ص 86 و ج 2، ص 3000؛ مجموعه رسائل فلسفی صدر المتألّهین ، رساله شواهد الربوبیه ، ص 284-285) .تحلیل فلسفی – علمی این مسأله ، توسط خود صدرا بیان شده که همان "مشارکت حدّ و برهان" در برخی اشیا می باشد، یعنی گاه تعریف شی، همان برهان آن شیء است و حدّ وسط در برهان همان فصل در حدّ است. (ر.ک: الحکمه المتعالیه، ج1، ص 87، و ج 8، ص 94).
منابع :
- یزدان پناه - سید یدالله، فروغ معرفت، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، صص 130 تا 131