مقربان درگاه پروردگار عبارتند از انبیا، اوصیا و اولیای الهی.
سالک باید از توسّل به ساحت مقربان درگاه الهی غفلت نورزد. اماکن مرتبط با آنها و به‌ویژه مرقد آنها را زیارت کند و دائماً از آنان همت بطلبد.
بر سر تربت ما چون گذری همت خواه
که زیارتگه رندان جهان خواهد بود(دیوان حافظ)
مؤمن به همۀ انبیا و اوصیا احترام می‌گذارد:
«لا نُفَرِّقُ بَینَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِه» (بقره/۲۸۵)؛
«ما میان هیچ‌یک از پیامبران خدا فرق نمی‌نهیم» شمار انبیا و اوصیا برای ما معلوم نیست. در برخی روایات تعداد هریک از انبیا و اوصیا را یکصد و بیست و چهار هزار گفته‌اند (خصال شیخ صدوق، ص۴۳۸). چه اینکه تعداد اولیای الهی هم نامعلوم است، فقط سالک مجاهد مرحوم شیخ حسنعلی اصفهانی احتمال داده‌اند به ازاء هر پیامبر، ۱۰ ولی داشته باشیم، یعنی یک میلیون و دویست و چهل هزار ولی(نشان از بی‌نشان‌ها، ج۱، ص۱۳۵).
به هر حال، سالک باید به همۀ پیشگامان راه کمال احترام بگذارد و در دل به آنها توسّل جوید، ولی در سه مورد این توسّل لازم‌تر و کارسازتر و بیشتر مورد تأکید است.
1 - توسّل به عنایت چهارده معصوم
که هم راه مستقیم به سوی خدایند:
«أَنْتُمُ الصِّرَاطُ الْأَقْوَم» (مفاتیح الجنان، زیارت جامعه) و هم راهنمای راه «وَ أَدِلَّاءَ عَلَی صِرَاطِه» (مفاتیح الجنان، زیارت جامعه) و هم نشانه‌های هدایت «وَ أَعْلَامُ الْهُدَی» (مفاتیح الجنان، زیارت جامعه). ادلۀ ضرورت توسّل به این سلسلۀ نور به قدری فراوان است که قابل شمارش نیست.
2 - توسّل به عنایت حجّت زندۀ هر عصر
که در زمان ما مهدی موعود حجت بن الحسن العسکری علیه السلام است. ضرورت اعتنای تام به حضرت که استاد خاصّ و قطب عالم امکانند، در بحث راهنمای سفر گذشت.
3 - توسّل به عنایت حضرت سید الشهداء سلام الله علیه
توسّل به عنایت باب الله الواسع و ثار الله حضرت سید الشهداء امام همام حسین بن علی بن ابی‌طالب سلام الله علیهما کیمیا است و مس وجود سالک را طلای ناب می‌کند. تجلی ذاتی برای سالکان بیشتر در دو حال رخ می‌دهد که یک حالش، زمان توسّل به دامن این بزرگوار است.
استاد با یک زیارت خالصانۀ امام حسین علیه السلام به انسان کاملی چون سید هاشم حداد دست یافت (این مطلب را از استاد شفاهی شنیده‌ام) و مرحوم قاضی پس از زیارت حضرتش به کمال بار یافت. (عطش، ص۲۵ و ۲۶) ایشان فرموده است:
برای رسیدن به مقامی که مطلوب من بود، وجب به وجب صحن مطهر امام حسین علیه السلام، شب تا صبح بیتوته کرده‌ام(این مطلب را از استاد به نقل از یکی از شاگردان مرحوم قاضی شنیده‌ام).
بی‌جهت نیست که در روایات، زیارت حضرت زیارت خدا در عرش به حساب آمده است (کامل الزیارات، ص۱۵۰. روایت از امام صادق علیه السلام است).
منابع :
- سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، آیت‌الله علی رضائی تهرانی، صص 306 تا 308