بدان هر اسمى از اسماء الهیه را مظهرى است از موجودات، به اعتبار غلبه ظهور صفتى
که آن اسم مشتمل است بر آن صفت در آن مظهر و آن مظهر اسم اللّه است به اعتبار
دلالتش بر اللّه از جهت اتصافش به آن صفت. به این بیان که اللّه، همان خالق و مدبر
هر نوعى از انواع خلایق است به اسمى از اسمائش و آن اسم رب آن نوع است و اللّه
سبحانه رب ارباب است و به این معنى کلام اهل بیت علیهم السلام در ادعیهشان اشاره
دارد که فرمودند: «بالاسم الذی خلقت به العرش و بالاسم الذی خلقت به الکرسی و
بالاسم الذی خلقت به الأرواح»، و غیرها و از امام صادق (علیه السلام) است که فرمود: «قسم به
خدا ماییم اسماى حسنى که از بندگان عبادتى قبول نمیشود مگر به معرفت ما»، زیرا
ائمه علیهم السلام وسایل معرفت ذات حق و وسایط ظهور صفات او و ارباب انواع
مخلوقاتش هستند و علم به همه اسماء حاصل نمىشود مگر براى کسى که مظهر همه اسماء
باشد و مظهر همه اسماء نیست مگر آن کسى که در جبلّت و سرشت او استعداد قبول همه آن
اسماء باشد و آن کس نیست مگر آدم (انسان کامل) وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ
کُلَّها.
منابع :
ممد الهمم در شرح فصوص الحکم، علامه حسن زاده آملی، ص: 54