بعضی حجاب‌های راه خدا را ۷۰ حجاب دانسته‌اند. ظاهراً مستند این قول روایاتی است که بر این عدد تصریح دارد. غالب این روایات در جریان معراج رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم است (برای نمونه، ر.ک: بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۹۱). بعضی هم در مورد اسمای الهی است.
نقد و تحلیل
1 - عدد ۷۰ (سبعین) در کلام عرب در دو معنا استعمال می‌شود، یکی به معنای مشهور که از ارقام و اعداد است. این معنای حقیقی این لفظ است و دیگر به معنای کثرت و زیادی که این معنا کنایی است. در پاره‌ای از این روایات احتمال معنای دوم قوی است و بر این اساس نمی‌توان این رقم را در برابر سایر ارقام، عددی جدا محسوب کرد.
2 - این روایات حجاب‌های واقع در مراتب عالی راه خدا را مطرح می‌سازد و به مجموعه حجاب‌های راه خدا نظری ندارد. به دیگر سخن، در این روایات حجب نورانی مطرح است و نه مجموع حجاب‌های ظلمانی و نورانی.
3 - اگر حجاب‌های راه خدا، چنانکه گذشت، همان نام‌های الهی است، در اسمای الهی عدد صد و هزار هم گفته شده است، بلکه خود روایات حجب غیر از عدد هفتاد را هم داراست.
منابع :
- سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، آیت‌الله علی رضائی تهرانی، صص 443 تا 444