قسم اول از قیامت، آن است که برای همة موجودات در هر لحظه و آن روی می‌دهد، زیرا همة ذرات عالم همچنان‌که در قوس نزول لحظه به لحظه از غیب به طرف شهادت می‌آیند، لحظه به لحظه نیز در قوس صعود از شهادت به جانب غیب در حرکت‌اند. و آن به آن نوعی از اعدام عرفانی و در نتیجه قیامت برای آنها روی می‌دهد و یکی از اسرار آنکه به آخرت و قیامت «ساعت» گفته می‌شود همین است که در هر ساعت و لحظه‌ای قیامتی و دگرگونی و اعدامی روی می‌آورد.
قیصری دربارة قسم اول از قیامت می‌گوید:
برای قیامت و ساعت انواع پنج‌گانه‌ای به تعداد حضرات خمس وجود دارد، یکی از انواع قیامت همان است که در هر آن و لحظه‌ای اتفاق می‌افتد، زیرا در هر آنی، موجودات عالم که عبارت‌اند از معانی و تجلیات و کائنات و فاسدات و غیرآنها که جز خداوند به تعداد آنها احاطه ندارد ـ از غیب به طرف شهادت ظهور و از شهادت به طرف غیب داخل می‌شوند و از همین جهت قیامت را ساعت گفته‌اند و خداوند متعال می‌فرماید:
بَلْ هُمْ فِی لَبْسٍ مِّنْ خَلْقٍ جَدِیدٍ و یا می‌فرماید: کُلَّ یَوْمٍ هُوَ فِی شَأْنٍ.
(شرح فصوص الحکم قیصری، فصل نهم از مقدمه، ص ۴۱)
چنانچه قیصری در ذیل کلام خود اشاره می‌کند، این قسم از قیامت ارتباط زیادی با تجدد امثال و خلق جدید دارد و به عبارت دیگر لازمه پذیرش تجدد امثال، اعدام‌های آنی‌ای است که خود نوعی از معاد و قیامت است و اشیا دم به دم پس از به ظهور رسیدن، به عالم غیب رهسپار می‌شود.
نو ز کجا می‌رسد کهنه کجا می‌رود ورنه ورای نظر عالم بی‌منتهاست
منابع :
- امینی نژاد – علی، حکمت عرفانی، صص 571 تا 574