شخصیتها و ادوار عرفان اسلامی
دوره نخست (از آغاز تا اواخر سده پنجم)
احمد بن ابی الحواری (م 240 هـ ق)
ابوعبدالله انطاکی (م 239 هـ ق)
مرحله تکمیل و تنظیم و ترتیب و بسط
دوره دوم (از اواخر سده پنجم تا پایان سده نهم)
ظرفیت های شکوفا شده در این دوره
برخی از نخبگان مرحله اول (500 تا 600 هـ ق)
حجت الاسلام محمد غزالی ( م 505 هـ ق)
عین القضاه همدانی (م 525 هـ ق)
خواجه یوسف همدانی (م 535 هـ ق)
حکیم سنایی غزنوی (م 525 یا 545 هـ ق)
شیخ احمد نامقی جامی (م 536 هـ ق)
شیخ عبد القادر جیلی (گیلانی) (م 561 هـ ق)
برخی از نخبگان مرحله دوم (600 تا 720 هـ ق)
فرید الدین عطار نیشابوری (م 627هـ ق)
مولانا جلالالدین محمد بلخی رومی (م 672هـ ق)
مولانا شمسالدین تبریزی (م 645هـ ق)
شیخ محییالدین بن عربی (م 638هـ ق)
شیخ صدرالدین محمد قونیوی (م 672هـ ق)
شیخ مؤیدالدین جَندی (م 690هـ ق)
شیخ سعیدالدین فرغانی (م 699هـ ق)
شیخ فخرالدین عراقی (م 699هـ ق)
برخی از نخبگان مرحله سوم (750 تا 900 هـ ق)
شیخ اوحدی اصفهانی (مراغهای) (م 739 هـ ق)
شیخ صفی الدین اردبیلی (م 735 هـ ق)
علاءالدوله سمنانی (م 736 هـ ق)
عزالدین محمود کاشانی(م 735 هـ ق)
ملا عبدالرزاق کاشانی (م 736 هـ ق)
داود بن محمود قیصری (م 751 هـ ق)
میر سید علی همدانی (م 786هـ ق)
شمس الدین حافظ شیرازی (م 792 هـ ق)
ابو حامد محمد اصفهانی (ابن ترکه)
شاه نعمت الله ولی (م 834 هـ ق)
شمس الدین محمد فناری (م 835 هـ ق)
نورالدین عبد الرحمن جامی (م 898 هـ ق)
ابن ابی الجمهور احسائی (زنده در 904 هـ ق)
دوره سوم (از آغاز سده دهم تا اوایل سده یازدهم هـ ق)
دوره چهارم (از اوایل سده یازدهم تاکنون)
پیدایش و تطور عرفان نظری
مرحله اول (از آغاز تا ابن عربی)
اصل مسئله وحدت حق تعالی و عرفان او
انسان کامل و خاتم انبیا و خاتم اوصیا علیهم السلام
مرحله دوم (از ابن عربی تا ملاصدرا)
ویژگی ها
ارایه اندیشه های مؤثر در فهم بهتر متن دینی
تاثیرات مهم و گسترده بر عرفان عملی و ادبی
عوامل شکل گیری
ارائه نظام فلسفی ویژه توسط ملاصدرا
تثبیت و بسط مبانی، مبادی و وقواعد خاص
گرایش عالمان طراز اول شیعی به عرفان
کارکردهای شهود در فلسفه
ارتقاء بخشی عقل بحثی به عقل منور
تکمیل روشی و محتوایی فلسفه و توافق آن با عرفان
تعالی حکمت متعالیه به سوی عرفان
پررنگ شدن اندیشه عدم جدایی قرآن ، عرفان و برهان
پیدایش محققان صدرایی در عرفان نظری
شخصیتهای برجستهی عرفان نظری
محی الدین بن عربی (م 638 هـ ق)
عفیف الدین تِلمِسانی (م 690 هـ ق)
سعیدالدین فَرْغانى (م 700 هـ ق)
ملاعبدالرزاق کاشانی (م 736 هـ ق)
ابوحامد محمد تُرکه (م قرن هشتم)
داود بن محمود قیصری (م 751 هـ ق)
سید حیدر آملی (م پس از 787 هـ ق)
شیخ عبدالکریم جیلی (م 826 هـ ق)
محمد بن حمزه فناری (م 834 هـ ق)
صائن الدین علی بن محمد تُرکه (م 835 هـ ق)
ملا عبدالرحمن جامی (م 898 هـ ق)
دوران پس از جامی(قرن دهم و نیمه اول قرن یازدهم)
صدرالمتألهین شیرازی (م 1050هـ ق)
ملا محسن فیض کاشانی (م 1091 هـ ق)
آقا محمد بیدآبادی (م 1197 هـ ق)
ملا عبدالله زنوزی (م 1257 هـ ق)
ملا هادی سبزواری (م 1289 هـ ق)
آقا محمد رضا قمشه ای(م 1306 هـ ق)
آقا علی مدرس طهرانی (م 1307 هـ ق)
میرزا هاشم اشکوری (م 1332 هـ ق)
میرزا مهدی آشتیانی(م 1332 هـ ق)
شیخ عبدالنبی نوری مازندرانی (م 1344 هـ ق)
سید علی قاضی طباطبایی (م 1366 هـ ق)
میرزا محمد علی شاه آبادی (م 1369 هـ ق)
سید رضی لاریجانی (م 1370 هـ ق)
شیخ محمد حسین فاضل تونی (م 1380 هـ ق)
شیخ محمد تقی آملی (م 1391 هـ ق)
شیخ ابوالحسن شعرانی (م 1393 هـ ق)
میرزا احمد آشتیانی (م 1395 هـ ق)
میرزا ابوالحسن رفیعی قزوینى (م 1395 هـ ق)
آقا سیّد کاظم عصّار طهرانى (م 1396 هـ ق)
علامه محمد حسین طباطبایی(م 1402 هـ ق)
علامه حسینی طهرانی (م 1416 هـ ق)
سید جلال الدین آشتیانی (م 1426 هـ ق)